Hier krijg je energie van!

Op 16 mei 2014 organiseerde Natuur en Milieu Overijssel, de Gelderse Natuur en Milieufederatie en Euregio een excursie naar Saerbeck, een energieneutrale Duitse gemeente met zo’n 7-duizend inwoners. Hans van Hese, commissielid van de PvdA Bronckhorst bezoekt met andere raads- en commissieleden van de gemeente Bronckhorst en omliggende gemeente Saerbeck.

Voor het idee eerst wat cijfers: Saerbeck heeft 20.000 zonnepanelen, 7 windmolens en een biomassacentrale.Dit hele park levert elektriciteit voor 9.000 huishoudens, drie keer de vraag van het dorp.

Met de excursie beogen de organisatoren dat de Nederlandse deelnemers van Duitse partners wat opsteken van de succesvoorwaarden, opzet, organisatie en uitvoering van lokale energieprojecten.

Op deze dag bezochten we het bio-energiepark en het hitte-centralepark in Saerbeck. We worden begeleid door de burgemeester en de projectleider.

Wat maakt Saerbeck zo bijzonder?

“De inwoners hebben ruim tien jaar geleden gezegd dat ze de energiehuishouding in eigen hand wilden nemen. Saerbeck wil niet meer afhankelijk zijn van grote leveranciers. Zo weten ze zeker dat ze schone energie gebruiken en dat ze niet afhankelijk zijn van bijvoorbeeld Poetin die elk moment de gaskraan dicht kan draaien. Eén op de drie daken hebben zonnepanelen. Net buiten de kern staat een afvalverwerkingscentrale en een biogascentrale. Op de bunkers van een oud militair depot liggen zonnepanelen en er staan zes windmolens van 135 meter hoog. Dit is gefinancierd deels door investeerders van buitenaf en deels door de lokale bevolking.”

Hoeveel levert dat Saerbeck op?

“De lokale energiecoöperatie produceert 107 procent meer energie dan de gebruikers nodig hebben. De rest wordt met winst verkocht. Dat geld wordt als dividend uitgekeerd aan de leden, maar ook gebruikt voor lokale sociale initiatieven in bijvoorbeeld de ouderenzorg of het onderwijs. De Klima-commune heeft ook effect op de lokale economie. Er komen meer bedrijven naar Saerbeck en die zorgen voor werkgelegenheid.”

Hoe is het draagvlak onder de bevolking?

“Van de bevolking doet 35 tot 40 procent mee. In vergelijking met voorbeelden uit de wetenschappelijk literatuur, zijn dat hoge aantallen. De burgemeester heeft een belangrijke rol gespeeld. Hij is totaal bevlogen en heeft de hele gemeenschap geïnspireerd. Dat het draagvlak zo groot is, komt ook door onze aanpak. De bewoners waren nauw betrokken. Middelbare scholieren hebben bijvoorbeeld een plan gemaakt voor zonnepanelen. Ze zijn huis aan huis gaan vragen of mensen panelen wilden plaatsen. Ook zijn er crowdfunding acties geweest.”

Wat heb ik in Saerbeck geleerd dat we in Nederland kunnen toepassen?

Hans: “Waar een wil is, is een weg. Al zegt iedereen dat een klimaatneutraal dorp niet mogelijk is, Saerbeck laat zien dat het wel kan, ondanks alle tegenwerking op gebied van wet- en regelgeving. Heel belangrijk is ook dat de bevolking het idee heeft dat het iets van hen is en dat de baten ten goede komen aan de lokale gemeenschap. En je hebt zo’n figuur als die burgemeester nodig die iedereen enthousiast maakt.

Een les voor ons: neem de bevolking mee in het gehele proces van idee-vorming tot realisatie en laat iedereen meedelen in het succes. Misschien wordt het dan nog wat in Nederland met een duurzame en lokale energievoorziening.

En deze les geldt niet alleen voor dit thema!”

Hans van Hese

Commissielid PvdA