PvdA Afdeling Bronckhorst 16 oktober 2019
Verslag thema-avond over armoede door José la Croix
De PvdA kiest in deze raadsperiode voor een aantal kernpunten. Armoedebestrijding willen we stevig neerzetten. Het doel van deze avond was om informatie over armoede in Bronckhorst en die van andere gemeente te gebruiken. Voor de avond waren deskundigen uitgenodigd. Zij konden goed duidelijk maken waar in de praktijk de schoen wringt.
De eerste spreekster was Noortje Schuddebeurs van de gemeente Winterswijk. Deze gemeente wil een ”armoedevrij Winterswijk 2040.” Noortje vertelde enthousiast hoe het plan ontstaan was om armoede te voorkomen. Nu komen gemeenten in actie als mensen al in armoede verkeren, dat is eigenlijk te laat. Het beleid in Winterswijk is gericht om in samenwerking met de samenleving met steun van het college en de raad tot oplossingen te komen.
Allereerst zijn er in Winterswijk bijeenkomsten georganiseerd om zicht te krijgen waarom mensen in armoede komen. Ook werd duidelijk dat mensen in armoede weinig kansen zien en voelen dat ze niet bij de samenleving horen. Laaggeletterdheid kan daar mede een oorzaak van zijn.
Er kwamen allerlei plannen in Winterswijk naar boven. Uiteindelijk werd er gekozen voor drie plannen om met allerlei organisaties een draagvlak voor oplossingen te krijgen. Duidelijk is dat mensen er graag de schouders onder willen zetten. Ook is het goed om open te benoemen dat armoede bestaat; het taboe op armoede doorbreken is van belang. Hulpverleners en de gemeente moeten snel reageren. Dus geen afspraak maken over een paar weken, maar op korte termijn. Regels moeten veel simpeler. Enthousiasme is van belang en er ook op een andere manier naar kunnen kijken. Maak gebruik van ervaringsdeskundigen. Maak echt contact met de mensen. Organiseer een noodtelefoon.
In Winterswijk werd het gefinancierd vanuit de gemeente, maar ook met geld uit private middelen wordt gebruikt. Zutphen zit in financieel zwaar weer, daar is het veel moeilijker. Maar let wel,
armoede gaat uiteindelijk veel geld kosten. Denk dan aan de maatschappelijke kosten zoals het inzetten van jeugdzorg, uit-huis plaatsingen, de zorgverzekering mist inkomsten etc.
Maar hoe vind je mensen die dreigen in armoede te komen? In Winterswijk heeft men bijvoorbeeld inloopplekken op een druk plein om in gesprek te komen. Begin klein. Maar het geheel kan landelijk gevolg hebben. Er is contact gezocht met commissaris van de koning.
De volgende spreekster was Danielle Zeegers, beleidsmedewerker van de gemeente Bronckhorst. Zij is actief voor het sociaal domein (sociaal teams) en zet zich in voor de preventie van armoede. Inwoners doen soms niet-handige dingen met het weinige geld. Dat kan omdat zij de vaardigheden missen of door schaamte en stress. Als een inwoner in isolement raakt kan het verder bergafwaarts gaan. Bij chronische stress kan er tunnelvisie ontstaan , zo blijkt uit onderzoek, zelfs een lichte IQ daling. Nu is er gemiddeld na vijf jaar een schuld van 42.000 euro. Bij een grote schuld zie je dat mensen vooral oplossingen zoeken voor de korte termijn. Er wordt een schuld afgelost en er ontstaat weer een andere schuld. En uiteindelijk zorgt dit maatschappelijke kosten. Doel van de hulp van de gemeente is om deze inwoners te ondersteunen. Een beloning als mensen iets goed doen schijnt ook goed te werken.
Veel mensen vragen geen huur- en zorgtoeslag aan terwijl zij er wel recht op hebben. Dit zijn dan vooral ouderen met enkel een AOW-uitkering. De overheid is de grootste schuldeiser, dus ook de gemeente. De schulden kunnen ontstaan bij onregelmatig werk, zodat je dan weer eerder ontvangen toeslagen moet teruggeven. Dat is allemaal erg verwarrend. Technische klopt het wel, maar is niet menselijk. De burger raakt verstrikt in regels en wetten. In het verleden moest je de aanvraag bij de woningbouw doen en nu bij de belasting. Die staat verder af van de mensen.
Onder de schuldhulpverlenerskantoren zijn ook veel cowboys. Die verdienen veel geld aan de schulden van anderen. Als de schulden zijn afbetaald is nazorg van groot belang. Diverse organisaties worden gebruikt om armoede in beeld te krijgen.
Dan blijft de vraag, hoe hanteer je het begrip armoede? En hebben we het over bijstand? Over een laag inkomen? Vermogen doet mee maar dat kunnen stenen zijn, daar kan je geen brood mee kopen. Om eerder een signaal van armoede te krijgen, dat is erg lastig, wordt gezocht naar draagvlak, de gemeente is in gesprek met de participatieraad, Daniëlle vertelde dat de maatschappelijke kosten zo’n 2 ton per persoon kunnen bedragen.
Om het geheel te verduidelijken met praktijkvoorbeelden, las Ria Besselink twee persoonlijke verhalen voor van mensen in armoede.
Luuk Preijde, fractievoorzitter, leidde de avond en nam ons mee met zijn presentatie. We kregen bedragen en cijfers op de armoedegrens voorgeschoteld van het CPB. Voor een alleenstaande is die grens € 1093 en voor echtpaar met twee kinderen €1922. Dat is zonder sport, vakantie of hobby. De doelgroep die vaak in de armoede belanden zijn ouderen, kinderen, chronisch zieken, wajongers en vluchtelingen. Nieuwe doelgroepen zijn mensen met kleine en losse contracten, ZZP’ers en boeren. Er moet veel samengewerkt worden om armoede aan te pakken. Vervolgens werd iedereen gevraagd aan te geven wat volgens hen goede initiatieven zijn om de armoede in Bronckhorst aan te pakken. Vanuit de zaal kwamen de volgende voorstellen:
Welke initiatieven zijn er om het aan te pakken. – Gebruik maken van het sociaal domein, weten waar problemen zijn, – Gebruik een checklist met alle toeslagen, zodat mensen deze inkomsten niet mislopen – Het percentage kwijtschelden omhoog. – Gemeente meer samenwerken met particulieren, fonds microkrediet. – Plan Winterswijk gaan doen. – Meer luisteren naar ervaringsdeskundigen, gesprek bij de voedselbank aangaan. – Meer bekendheid bij scholen welke hulp er is. – Sociaal de boer op. – Bekendheid geven van toeslagen. – Op de markt gaan staan. – Gebruik maken van de Achterhoeks Raad, breed maken. – Voorbeeld Winterswijk: wijkgericht burgers elkaar tot steun zijn. – Informeren over gebruik zonnepanelen. – Meer kijken naar persoonlijke situaties/ regeltjes beperken. – Meer ervaringsdeskundigen. – Meer contact met de doelgroep, wat is echt nodig. – Present Bronckhorst.nl – Raad-brede ambitie: armoede de wereld uit. – Met de inwoners en organisaties meer samenwerken. – Zichtbaar voor iedereen. – Particulieren bieden deel spaargeld aan tegen kleine vergoeding voor duurzame maatregelen aan mensen met minder geld. – College, goed plan maken samen met de fracties en uitvoeren en faciliteren. – Onder aanvraag toeslagen meer publiciteit, organiseer een formulieren café voor het invullen en aanvragen! – Voorbeelden van inkomens, zodat mensen kunnen zien of zij misschien recht hebben.
